ΘΕΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝ: Αίτημα
ερμηνευτικής γνωμοδότησης αναφορικά με τη δυνατότητα πρόσβασης αιρετών μελών
του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνου σε αιτήσεις εγγραφών νηπίων σε δημοτικούς
παιδικούς σταθμούς, υπό το πρίσμα του άρθρου 6 παρ. 1 ε’ του ΓΚΠΔ και της
κείμενης εθνικής νομοθεσίας.
Ι. Εισαγωγή – Γεγονότα
Στο πλαίσιο της διαδικασίας εγγραφής νηπίων στους δημοτικούς
παιδικούς, βρεφικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς του Δήμου Ρεθύμνης, η οποία
διενεργείται κάθε χρόνο βάσει σχετικής πρόσκλησης, υποβάλλονται από τους
ενδιαφερόμενους γονείς/κηδεμόνες πλήρεις αιτήσεις με κοινωνικοοικονομικά
στοιχεία και λοιπά δεδομένα τεκμηρίωσης δικαιολογητικών, όπως αυτά ορίζονται
από την ΚΥΑ 41087/2017 (Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Δημοτικών Παιδικών και
Βρεφονηπιακών Σταθμών) και τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η τελική μοριοδότηση των αιτήσεων και η κατάταξη κατά σειρά
προτεραιότητας για εγγραφή, πραγματοποιείται – σύμφωνα με την ανωτέρω ΚΥΑ αρ. 3
παρ. 5 – με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που, λόγω της
σοβαρότητας της, λαμβάνεται σε ειδική
συνεδρίαση του (χωρίς δηλαδή
άλλο θέμα συζήτησης) ύστερα από εισήγηση ειδικής επιτροπής που σύμφωνα
με την ΚΥΑ ορίζει το Δημοτικό Συμβούλιο για να συντάξει τους πίνακες αφού
επεξεργαστεί τα δεδομένα των αιτήσεων. Το Δημοτικό Συμβούλιο συνεπώς λαμβάνει τελική
απόφαση επί των εισηγήσεων και δεν επικυρώνει τυπικά τις υπηρεσιακές εισηγήσεις.
Ωστόσο, τα τελευταία δύο τρία χρόνια , η Διεύθυνση Κοινωνικών
Υπηρεσιών η διοίκηση του Δήμου, αρνούνται τη χορήγηση – ακόμη και μερικής –
πρόσβασης στους φακέλους αιτήσεων, επικαλούμενη το Γενικό Κανονισμό
Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ / Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679) και την προστασία προσωπικών
δεδομένων. Το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στην απόκρυψη από το Δημοτικό
Συμβούλιο του ονοματεπώνυμου των αιτούντων γονέων, αλλά και στην απαγόρευση πρόσβασης και ελέγχου των υποβληθέντων
δικαιολογητικών, εάν αυτό χρειαστεί. Το προφανές αποτέλεσμα είναι να
γίνεται πρακτικά ανέφικτος ο έλεγχος της μοριοδότησης και η κατάταξη, που
εισηγείται η ειδική επιτροπή.
Με το ίδιο σκεπτικό και
οι ενστάσεις των αιτούντων δημοτών που ακολουθούν , αν και αφορούν απόφαση του Δημοτικού
Συμβουλίου, δεν διαβιβάζονται σε αυτό, με ταυτόχρονη εισήγηση της ειδικής
επιτροπής, αλλά αντιμετωπίζονται από την επιτροπή εν αγνοία του ΔΣ.
Για την θεμελίωση μάλιστα της διαδικασίας αυτής από την
αρμόδια αντιδήμαρχο υποβλήθηκε το 31287/3-9-24 ερώτημα στην κα Ελπίδα
Κουϊμτζίδου υπεύθυνη (τότε) προστασίας δεδομένων του δήμου. Το υποβληθέν
όμως ερώτημα μιλά για δημοσιοποίηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων ανήλικων
παιδιών σε βιντεοσκοπούμενες συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου!!! για
να εισπράξει την από 4-9-2024 απάντηση (επισυνάπτεται).
Ούτε το ερώτημα ούτε βεβαίως και η απάντηση σχετίζονται με
αυτό που πραγματικά ζητούμε, για να μπορούμε με πλήρη συνείδηση να επιτελούμε
το έργο για το οποίο οι δημότες μας εξέλεξαν. Τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα
των παιδιών, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων που βαραίνουν στην μοριοδότησή τους,
μας είναι άχρηστα στην διαδικασία αυτή. Η ύπαρξη όμως του ονοματεπώνυμου, στους
πίνακες που παραλαμβάνουμε ως δημοτικοί σύμβουλοι και η δυνατότητα πρόσβασης
στα μοριοδοτούμενα δικαιολογητικά είναι απαραίτητη για να μπορούμε να ασκούμε
τον δημόσιο έλεγχο, που οι δημότες μας έταξαν να ασκούμε εκ μέρους τους και που
ο νόμος μας ορίζει. Σημειώνουμε μάλιστα πως στα πλαίσια της εξασφάλισης του
δημόσιου ελέγχου η ανωτέρω ΚΥΑ (άρ. 3 παρ. 5) θεσπίζει την υποχρεωτική δημόσια
ανάρτηση των πινάκων στο δημοτικό κατάστημα για να μπορούν οι ίδιοι οι
δικαιούχοι να ασκούν τον δημόσιο έλεγχο, να προσφεύγουν όταν κρίνουν ότι
υπάρχουν λάθη, μεροληψίες κλπ. Η επιταγή αυτή του νόμου με την πλήρη
ανωνυμοποίηση των πινάκων αυτών έχει ήδη σχεδόν πλήρως ακυρωθεί.
Αν γίνει το ίδιο και με το ΔΣ τότε, παρά το γεγονός ότι
πρόκειται για ένα ζήτημα ύψιστου δημοσίου συμφέροντος, κανένας δημόσιος έλεγχος
δεν θα υπάρχει. Διαμορφώνεται ένα άκρως επικίνδυνο καθεστώς αδιαφάνειας, που πρέπει
να αποφευχθεί πριν φτάσουμε να αναζητούμε σύννεφα για να πέσουμε.
ΙΙ. Νομικά Ερωτήματα
Ενόψει της ως άνω πρακτικής, και προκειμένου να
διευκρινιστεί το νομικό καθεστώς που διέπει την εν λόγω επεξεργασία,
υποβάλλεται το ακόλουθο αίτημα ερμηνευτικής γνωμοδότησης:
- Είναι
σύννομη, υπό το πρίσμα του άρθρου 6 παρ. 1 περ. ε’ ΓΚΠΔ, η παροχή
πρόσβασης αιρετών μελών του Δημοτικού Συμβουλίου – υπό όρους προστασίας
και εχεμύθειας – στα δεδομένα αιτήσεων εγγραφών, εφόσον αυτά σχετίζονται
με πράξεις για τις οποίες αποφασίζει ή ασκεί εποπτεία το συλλογικό όργανο
δηλ το Δημοτικό Συμβούλιο;
- Αντίκειται
στις αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και της λογοδοσίας του
ΓΚΠΔ (άρθρα 5 και 6), η γενική άρνηση παροχής πρόσβασης προς αιρετά όργανα,
που εκ του νόμου καλούνται να εγκρίνουν ή να ελέγξουν τη διαδικασία
μοριοδότησης και εγγραφών;
- Σε
ποιες προϋποθέσεις μπορεί να στηριχθεί νομίμως η πρόσβαση αιρετών σε
τέτοια δεδομένα, υπό την ιδιότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας ή
εξουσιοδοτημένου προσώπου στο πλαίσιο άσκησης δημόσιας εξουσίας;
ΙΙΙ. Νομική τεκμηρίωση υπέρ της δυνατότητας πρόσβασης
Α. Εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 1 ε’ του ΓΚΠΔ
Η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων είναι νόμιμη, σύμφωνα με
το άρθρο 6 παρ. 1 περ. ε’ του Κανονισμού 2016/679, όταν:
«είναι αναγκαία για την εκτέλεση καθήκοντος που
εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που
έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας».
Η απόφαση εγγραφής ή απόρριψης αιτήσεων από δημοτική
κοινωνική δομή – όπως είναι οι παιδικοί σταθμοί – είναι πράξη δημόσιας
εξουσίας. Συνεπώς, η επεξεργασία των δεδομένων αυτών, εκ μέρους των αιρετών
που καλούνται να εγκρίνουν, να ελέγξουν ή να αναθεωρήσουν τις σχετικές
εισηγήσεις, τελεί εντός του πλαισίου άσκησης της δημόσιας εξουσίας τους
και θεμελιώνεται από την εν λόγω διάταξη.
Β. Αρχή αναγκαιότητας – ελαχιστοποίησης
Κατά το άρθρο 5 παρ. 1 περ. γ’ του ΓΚΠΔ, τα δεδομένα πρέπει
να είναι:
«Κατάλληλα, συναφή και περιορισμένα στο αναγκαίο μέτρο σε
σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους υποβάλλονται σε επεξεργασία».
Ως εκ τούτου, αντί της καθολικής απαγόρευσης
πρόσβασης, ο Δήμος οφείλει να εφαρμόσει μέτρα περιορισμού της πρόσβασης στα
αναγκαία δεδομένα για την εκτέλεση της αρμοδιότητάς τους. Στην δέσμευση των
δημοτικών συμβούλων ότι κατά την διάρκεια των δημόσιων συνεδριάσεων θα
αναφέρουν τους κωδικούς της αίτησης και όχι τα ονοματεπώνυμα. Ότι τα δεδομένα
αυτά χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άσκηση των υποχρεώσεών τους για την
διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και σε καμιά περίπτωση για προσωπική τους
χρήση.
IV. Επίλογος – Αίτημα
Δεδομένων των ανωτέρω, και προκειμένου να διασφαλιστεί η
ορθή εφαρμογή του δικαίου προστασίας προσωπικών δεδομένων, παρακαλείσθε όπως:
Α. Παρέχετε επίσημη ερμηνεία αναφορικά με τη
δυνατότητα πρόσβασης αιρετών μελών Δημοτικού Συμβουλίου σε δεδομένα αιτήσεων
εγγραφών νηπίων σε παιδικούς σταθμούς, καθώς και των σχετικών ενστάσεων, κατ’
εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 1 ε’ του ΓΚΠΔ, και
Β. Γνωμοδοτήσετε εάν η καθολική και πάγια άρνηση της υπηρεσίας να χορηγήσει
πρόσβαση, ακόμη και υπό τους προαναφερθέντες περιορισμούς, είναι σύννομη υπό το
φως των αρχών του Κανονισμού.
Το αίτημα κρίνεται κατεπείγον, καθότι υφίσταται εν
εξελίξει διαδικασία εγγραφών και η πρακτική της Διοίκησης συνιστά
επαναλαμβανόμενο κώλυμα στην άσκηση των αιρετών καθηκόντων μας, γεγονός που
εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας και δημοκρατικής λειτουργίας του συλλογικού
οργάνου.
Με τιμή, 
%20-%20%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE.jpg)